CHP’Lİ BUDAK’TAN ESNAFA NEFES ALDIRACAK KAPSAMLI DESTEK PAKETİ TEKLİFİ

KİRA STOPAJI KALDIRILSIN, AZ KAZANAN ESNAF AZ VERGİ ÖDESİN, SİGORTA PRİM BORÇLARI AFFEDİLSİN

BUDAK: “ESNAF CAN ÇEKİŞİRKEN SEYİRCİ KALAMAYIZ”

CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, 2014 yılından bu yana neredeyse yarım milyon esnafın iflas bayrağı çektiğini belirtti. Kepenk indiren esnaf sayısının her geçen gün arttığına dikkat çeken Budak, ekonomik krize karşı esnafa nefes aldıracak üçlü destek paketi için TBMM Başkanlığına yasa teklifi verdi. Teklifte, az kazanan esnaftan daha az gelir vergisi alınması, sigorta prim borçlarının affedilmesi ve kira stopajının kaldırılması yer alıyor.

CHP Antalya Milletvekili Budak, kanun teklifine ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:

 

“2014’ten bu yana işlerini döndüremeyen neredeyse yarım milyon esnaf iflas bayrağını çekti. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu verilerine göre son 4.5 yılda kepenk indiren esnaf sayısı 481 bin 791’i buldu. Geçen yılın 8 ayında 64 bin 305 esnaf kepenkleri indirirken, bu yılın 8 ayında kepenk indiren esnaf sayısı ise yüzde 12 artışla 72 bin sınırına dayandı.

Özellikle bu yılın temmuz ve ağustos aylarında iflas eden esnaf sayısındaki artış dikkat çekicidir. Geçen yıl temmuz ağustos aylarında 12 bin 530 esnaf iş yerini kapatırken, bu yıl aynı dönemde kepenk indiren esnaf sayısı yüzde 50 artışla 19 bine çıktı. Halen iş yapan birçok esnaf da borç sarmalına teslim olmuş bir vaziyette, borcunu borçla çevirmeye çalışıyor. Ancak hem mevduat hem ticari kredi faizlerindeki yükseliş hem de enflasyon rakamlarındaki ciddi artış esnafı adeta can çekişir hale getirdi. Durum bu kadar vahimdir. Elbette ki esnafımızın bu haline seyirci kalamayız, kendi kaderine terk edemeyiz.

Önümüzdeki dönemde büyümede ve ekonomik faaliyetlerde yavaşlama beklendiğinden, toplu iflas ve işyeri kapatmaları engellemek amacıyla, esnafları koruyacak tedbirler alınması iktidarın öncelikli yükümlülüğü olmalıdır.

Esnaf en büyük üç sorunundan biri işyeri kirası üzerinden esnafa yüklenen, kira gelirinden doğan vergiyi (kira stopajı), kira gelirini elde eden mülk sahibinden önce, esnafın peşinen ödemesidir. Bu durum, hem haksız bir düzen oluşturmakta hem de esnafın kazancını eritmektedir.

İkinci büyük sorun ise SGK prim borç ve ödemeleridir. Bu yıl içerisinde çıkartılan 7143 sayılı “Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” çerçevesinde, biriken prim borçları, faizleri silinerek yapılandırılmış, ancak imkânları sınırlı birçok esnaf bu olanaktan yararlanamamıştır.

Üçüncü sorun ise geliri çok düşük seviyelerde olan esnafın durumudur. Eşitsiz rekabet koşulları altında ezilen, SGK primlerini bile yatıramayan esnaf ve sanatkârlar sattığı malın yerine yenisini koyamamaktadır. Düşük gelirli esnafın bu bataktan kurtarılması için önlem alınması gerekmektedir. Bu çerçevede, asgari ücretin altında kazanan küçük esnaf ağır vergi yükünden kurtarılmalı, ekonomik olarak rahatlaması sağlanarak, yaşam standardı yükseltilmelidir.”

 

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda değişiklik yapılmasına ilişkin kanun teklifim gerekçesi ile birlikte ektedir.

Gereğini saygılarımla arz ederim.24.09.2018

 

Çetin Osman BUDAK

Antalya Milletvekili

GENEL GEREKÇE:

Yaşamakta olduğumuz derin ekonomik kriz nedeniyle, Türkiye’de kurulu şirket sayısının yüzde 98,8’ini, istihdamın %54,1’ini sağlayan ve katma değerin yüzde 30,7’sini üreten esnaf ve sanatkârların kira, depolama, elektrik, su ve diğer girdi maliyetleri hızla artmaktadır. Bu artış nedeniyle birçok esnaf borç sarmalına düşmüş, borcunu borçla çevirmeye çalışmaktadır.

Mevduat faizlerinin yüzde 25’lere, ticari kredi faizlerinin yüzde 40’lara, enflasyonun yüzde 18’lere çıktığı bir ortamda esnaf ve sanatkârlar tamamen savunmasız durumdadır. Büyük şirketleri kurtarmak için İstanbul Yaklaşımı gibi çareler aranmasına rağmen esnaflar için bir tedbir öngörülmemektedir.

Yurtiçi tüketimde yaşanacak daralmalardan en çok zarar görecek olan ekonomik birimler de toplam 27 kalemde vergi ödemekte olan esnaf ve sanatkârlar olacaktır. Önümüzdeki dönemde büyümede ve ekonomik faaliyetlerde yavaşlama beklendiğinden, toplu iflas ve işyeri kapatmaları engellemek amacıyla, esnafları koruyacak tedbirler alınması yasama ve yürütme organlarının öncelikli bir yükümlülüğüdür.

Esnaf ve sanatkârların hâlihazırdaki en büyük üç sorunundan biri işyeri kirası üzerinden esnafa yüklenen, kira gelirinden doğan vergiyi (kira stopajı), kira gelirini elde eden mülk sahibinden önce, esnafın peşinen ödemesidir. Bu durum, hem haksız bir düzen oluşturmakta hem de esnafın kazancını eritmektedir.

Esnaf ve sanatkârların ikinci büyük sorunu ise SGK prim borç ve ödemeleridir. Bu yıl içerisinde çıkartılan 7143 sayılı “Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” çerçevesinde, biriken prim borçları, faizleri silinerek yapılandırılmış, ancak imkânları sınırlı birçok esnaf bu olanaktan yararlanamamıştır.

Üçüncü sorun ise geliri çok düşük seviyelerde olan esnafın durumudur. Eşitsiz rekabet koşulları altında ezilen, SGK primlerini bile yatıramayan esnaf ve sanatkârlar sattığı malın yerine yenisini koyamamaktadır. Düşük gelirli esnafın bu bataktan kurtarılması için önlem alınması gerekmektedir. Bu çerçevede, asgari ücretin altında kazanan küçük esnaf ağır vergi yükünden kurtarılmalı, ekonomik olarak rahatlaması sağlanarak, yaşam standardı yükseltilmelidir.  

 

Bu Kanun Değişikliği Teklifi,

1. Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesinde esnaf ve sanatkârların üzerindeki vergi yükünün azaltılması amacıyla değişiklik yapılması,
2. Gelir Vergisi Kanunu’na esnaf ve sanatkârların geçici bir süre için kira stopajı uygulamasından muaf tutulmasıyla ilgili bir geçici madde eklenmesi,
3. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na esnaf ve sanatkârların sigorta primi ve sosyal güvenlik primi affıyla ilgili geçici bir madde eklenmesi

yoluyla ekonomimizin kılcal damarlarını oluşturan esnafı önümüzdeki dönemde ülkemizi bekleyen ekonomik zorluklara karşı korumak amacı ile hazırlanmıştır.

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1- Önümüzdeki dönemde esnafın gelir ve karı giderek azalacağından, geliri brüt asgari ücretin altında kalan esnafların sayısı artacaktır. Esnaf ve sanatkârların üzerindeki vergi yükü hafifletilmez ise toplu iflas ve dükkân kapatmaların geçekleşmesi kaçınılmaz olacaktır. Hâlihazırda AVM ve büyük market zincirleriyle rekabet etmekte zorlanan esnafımızın mağduriyetleri giderilmelidir. Bu çerçevede, 89. maddede sayılan gelir vergisi matrahının tespitinde yapılacak indirimlerdeki üst sınırın 9.000 TL’den yıllık brüt asgari ücret tutarına çıkarılması teklif edilmektedir.

MADDE 2- Esnaf ve sanatkârlar, vergi adaletsizliğine yol açarak mağduriyete sebep olan kira stopajı uygulamasından 24 ay süreyle muaf tutulacak ve stopaj ödemesi kaynaklı gelir kaybı geçici bir süre için durdurulacaktır. Böylece esnaf mevcut kaynaklarını daha etkin kullanabilecek ve faaliyetlerini sürdürebilecektir.

MADDE 3- Maddi yetersizlikleri nedeniyle aflardan yararlanamayan esnaf ve sanatkârların faaliyetlerini sürdürebilmesini teminen, devletin Ağustos 2018 ve öncesinde oluşmuş prim alacaklarından vazgeçmesi sağlanacaktır. Böylece esnaf ve sanatkârlar önemli bir yükten kurtulacak ve ekonomik koşulların daha da ağırlaşmasının beklendiği önümüzdeki döneme daha dirençli girebilecektir.

MADDE 4- Yürürlük maddesidir.

MADDE 5- Yürütme maddesidir.

 

193 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUNU İLE 5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU’NDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ

 

MADDE 1- 31/12/1960 tarihli ve 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 89 uncu maddesinin 1 inci fıkrasının 15 inci bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“15. Basit usulde tespit edilen ticari kazançların yıllık brüt asgari ücret kadar olan kısmı (Bu Kanunun mükerrer 20 nci maddesinde yer alan kazanç istisnasından faydalananlar bu bent hükmünden yararlanamaz. Bu bendin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.)”

MADDE 2- 31/12/1960 tarihli ve 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir:

“Geçici Madde 89- Esnaf ve Sanatkâr siciline kayıtlı kişiler bu Kanunun yürürlüğe girmesini takip eden aybaşından itibaren 24 ay süreyle bu Kanunun 94 üncü maddesi kapsamındaki yükümlülüklerden muaftır.”

MADDE 3- 16/06/2006 tarih ve 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir:

“Geçici Madde 78- 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununa göre sigortalı olanların 2018 yılı Ağustos ayı ve önceki aylara ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce tahakkuk ettiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan sigorta primi ve sosyal güvenlik destek prim borçlarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.”

MADDE 4- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 5- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.