ACENTELERE VERİLEN KRUVAZİYER VE UÇAK YAKIT DESTEKLERİNİN AÇIKLANMASINI İSTEDİK.

“HANGİ ACENTE NE KADAR DESTEK ALDI?”

CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, Kültür ve Turizm Bakanlığının seyahat acentelerine verdiği uçak yakıt ve kruvaziyer desteği uygulamalarını TBMM gündemine taşıdı. 2018 Ağustos ayı itibariyle dağıtılan teşvik miktarının 610 milyon TL olduğunu belirten Budak, “Ancak kamuoyu bu destekten hangi acentenin hangi oranda yararlandığı konusunda bilgi sahibi değil. Oysaki yavru vatan KKTC, şeffaflık ilkesi gereği yaptığı ödemeleri Resmi Gazete’de açıkça kamuoyu ile paylaşıyor. Aynı şeffaflığı biz neden uygulamıyoruz, neyi gizliyoruz?” dedi. 2019 yılı bütçesinde söz konusu desteklerin 943 milyon TL’ye yükseltildiğini hatırlatan Budak, “Madem 2019 sezonunda yabancı turist beklentimiz oldukça yüksek, o zaman bu destekleri neden veriyoruz?” ifadesine yer verdi.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy tarafından yanıtlanması istemiyle TBMM Başkanlığına bir soru önergesi sunan Budak şunları kaydetti:

“2019 yılı bütçesinde ülkemize turist getiren A grubu seyahat acentelerine uçak yakıt ve kruvaziyer desteği uygulaması kapsamında 943 milyon TL ödenek ayrılmıştır. Bu ödeneğin 873 milyon TL’lik kısmının kruvaziyer desteği, 70 milyon TL’lik kısmının ise uçak yakıt desteği uygulaması kapsamında dağıtılması öngörülmektedir.

KRUVAZİYER TURİZMİNDE 2017’NİN BİLE ALTINDAYIZ

Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan istatistiklere göre 2017 yılında 2015 yılına oranla ülkemize gelen kruvaziyer sayısı %80, yolcu sayısı ise %85 azalmıştır. 2018 Ağustos ayı itibariyle kruvaziyer desteği kapsamında dağıtılan teşvik miktarı 610 milyon TL’dir. Bu rakam Bakanlığın 2018 yılı harcamalarının dörtte birine tekabül etmektedir. Ancak teşviklere rağmen, 2018’in ilk 10 ayı rakamları yılsonunda kruvaziyer ve yolcu sayılarında 2017’nin bile altında kalınacağını göstermektedir.

TÜRKİYE ROTADAN ÇIKARILDI

Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB)’tan yapılan açıklamalarda, dünya çapında faaliyet gösteren sektörün %90’una yakınını oluşturan kruvaziyer firmalarının Türkiye’yi rotalarından çıkardığı ifade edilmektedir. Geriye kalan firmalar ise Yunanistan rotasının cazibesini artırmak ve ucuz yakıt imkanından yararlanmak amacıyla kısa süreli olarak ülkemize uğramaktadır.

Söz konusu teşvikler konusunda aydınlatılması gereken en önemli nokta ise desteklerden hangi acentenin hangi oranda yararlandığı konusudur. Bakanlık kamuoyu ile böyle bir bilgiyi paylaşmıyor. Oysaki yavru vatan KKTC şeffaflık ilkesi gereği yaptığı ödemeleri Resmi Gazete’de açıkça kamuoyuna ilan ediyor. Biz neden aynısını yapmıyoruz, neyi gizliyoruz?”

Budak, önergede şu sorulara yanıt verilmesini istedi:

“Kruvaziyer ve uçak yakıt desteklerinin acentelere göre dağılımı neden kamuoyuna açıklanmamaktadır? 2017 ve 2018 yıllarında hangi acenteye ne kadar teşvik ödemesi yapılmıştır? Sağlanmakta olan teşviklere rağmen kruvaziyer ve yolcu sayıları neden artmamaktadır? Kruvaziyer şirketleri Türkiye’yi neden rotalarından çıkartmıştır? Bu durumun düzeltilmesi için önlemler alınmış mıdır? Alındıysa hangi önlemler alınmıştır? Kültür ve Turizm Bakanı tarafından 2018 yılının turizm açısından başarılı bir yıl olduğu 2019’un da aynı şekilde geçmesinin beklendiği ifade edilmektedir. Eğer 2019 başarılı bir yıl olacak ise neden bahse konu destekler için bu kadar yüksek bir bütçe ayrılmaktadır? Desteklere ilişkin Bakanlık tarafından herhangi bir denetim faaliyeti yürütülmekte midir? Yürütülmekte ise nasıl bir denetim sağlanmaktadır ve faaliyetlere ilişkin yayımlanan bir rapor var mıdır?”

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Aşağıdaki sorularımın Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Mehmet Nuri Ersoy tarafından yazılı olarak yanıtlanması için gereğini arz ederim.

Çetin Osman BUDAK

Antalya Milletvekili

Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen 2019 yılı Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesinden ülkemize turist getiren A grubu seyahat acentelerine uçak yakıt ve kruvaziyer desteği uygulaması kapsamında 943 milyon TL ödenek ayrılmıştır. Bu ödeneğin 873 milyon TL’lik kısmının kruvaziyer desteği, 70 milyon TL’lik kısmının ise uçak yakıt desteği uygulaması kapsamında dağıtılması öngörülmektedir.

Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan istatistiklere göre 2017 yılında 2015 yılına oranla ülkemize gelen kruvaziyer sayısı %80, yolcu sayısı ise %85 azalmıştır. 2018 Ağustos ayı itibariyle kruvaziyer desteği kapsamında dağıtılan teşvik miktarı 610 milyon TL’dir. Bu rakam Bakanlığın 2018 yılı harcamalarının dörtte birine tekabül etmektedir. Ancak teşviklere rağmen, 2018’in ilk 10 ayı rakamları yılsonunda kruvaziyer ve yolcu sayılarında 2017’nin bile altında kalınacağını göstermektedir.

Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB)’tan yapılan açıklamalarda, Dünya çapında faaliyet gösteren sektörün %90’una yakınını oluşturan kruvaziyer firmalarının Türkiye’yi rotalarından çıkardığı ifade edilmektedir. Geriye kalan firmalar ise Yunanistan rotasının cazibesini artırmak ve ucuz yakıt imkanından yararlanmak amacıyla kısa süreli olarak ülkemize uğramaktadır.

Uçak desteği uygulamasında da bazı sorunlarla karşılaşıldığı ifade edilmektedir. Mevcut uçak yakıt desteği uygulamasına göre “uçak kaldıran” acentelerden daha fazla turist taşıdığı halde “uçak kaldırmayan” acenteler destekten yararlanamamaktadır. Bu durum, rekabet açısından sorun yaratmaktadır.

Söz konusu uygulamaya ilişkin aydınlatılması gereken en önemli konu ise hangi acenteye ne kadar teşvik ödemesi yapıldığı hususunda kamuoyuna bilgi verilmemesidir. Oysaki yavru vatan KKTC şeffaflık esasında verdiği teşvik ödemelerini Resmi Gazete’de yayımlamaktadır. Bu çerçevede,

1. Kruvaziyer ve uçak yakıt desteklerinin acentelere göre dağılımı neden kamuoyuna açıklanmamaktadır?
2. 2017 ve 2018 yıllarında hangi acenteye ne kadar teşvik ödemesi yapılmıştır?
3. Sağlanmakta olan teşviklere rağmen kruvaziyer ve yolcu sayıları neden artmamaktadır? Kruvaziyer şirketleri Türkiye’yi neden rotalarından çıkartmıştır?
4. Bu durumun düzeltilmesi için önlemler alınmış mıdır? Alındıysa hangi önlemler alınmıştır?
5. Kültür ve Turizm Bakanı tarafından 2018 yılının turizm açısından başarılı bir yıl olduğu 2019’un da aynı şekilde geçmesinin beklendiği ifade edilmektedir. Eğer 2019 başarılı bir yıl olacak ise neden bahse konu destekler için bu kadar yüksek bir bütçe ayrılmaktadır?
6. Desteklere ilişkin Bakanlık tarafından herhangi bir denetim faaliyeti yürütülmekte midir? Yürütülmekte ise nasıl bir denetim sağlanmaktadır ve faaliyetlere ilişkin yayımlanan bir rapor var mıdır?